«و بوجهک الباقی بعد فنآء کلّ شیء»(1)
«(و از تو می خواهم) به وجه ات که بعد از فناء هر شیئی باقی می ماند.»
حضرت(ع) در این فراز از دعا ، دو مفهوم و اصطلاح : «فناء» و «بقاء» را که همانطور که گفتیم از مفاهیم و اصطلاحات کلیدی مکتب تصوف و تشیّع هستند به کار برده اند.نکته قابل تامّل در کلام حضرت این است که ایشان هماهنگ با قرآن(2) ، بقاء را به وجه الله نسبت می دهند.این وجه عبارت از ذات الهی نیست.بلکه تجلّی ذات در مرتبه احدیّت است که ویژگی انسان کامل است.پس بقاء در این کلام حضرت به انسان کامل که وجه الله است نسبت داده شده است.و چون انسان کامل پیش از تصاحب مقام «فناء ذاتی فی الله» و پس از آن ، مقام «بقاء بالله» یکی از اشیاء و موجودات عالم بوده است پس مشمول عبارت : «بعد فناء کلّ شیء» هم خواهد شد که البته مراتب این فناء را به نحو اختیاری طیّ کرده است. بنابراین می بینیم که این آموزه حضرت در هماهنگی کامل با آموزه های مکتب تصوّف است و معلوم می شود صوفیّه در مکتب قرآن و اهل بیت(ع) این مفاهیم را اصطلاح کرده اند.
----------------------------------
1.دعای کمیل/امام علی(ع)
2.رحمان/26-27
2.رحمان/26-27
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر